ทิศทางการลงทุนทางเทคโนโลยีพลังงานสะอาดในปี 2019

Article by : Pornphimol Winyuchakrit (Ph.D.)

Sustainable Energy and Low Carbon Research Unit

Sirindhorn International Institute of Technology, Thammasat University

 “พลังงานสะอาด” หมายถึง พลังงานที่ไม่ก่อให้เกิดมลภาวะหรือผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม แต่เมื่อกล่าวถึงคำว่า “พลังงานสะอาด” จะให้ความหมายที่กว้างกว่าคำว่า “พลังงานทดแทน” หรือ “พลังงานทางเลือก” ยกตัวอย่างเช่น เมื่อเรากล่าวถึงเทคโนโลยีถ่านหินสะอาด หรือเทคโนโลยีการใช้ถ่านหินร่วมกับระบบกักเก็บคาร์บอน ซึ่งมีระบบช่วยลดมลพิษที่เกิดจากการเผาไหม้ถ่านหิน นั่นก็ถือว่าเป็นพลังงานสะอาดเช่นกัน แต่ทว่าไม่ใช่พลังงานทดแทน ดังนั้น คำว่า “พลังงานสะอาด” จึงมีนิยามที่ค่อนข้างกว้างและครอบคลุมในทางเทคโนโลยีมากกว่าคำว่า พลังงานทดแทน

ทำไมจึงต้องการพลังงานสะอาด

เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้วในปัจจุบันว่าทั่วโลกมีความตื่นตัวและตระหนักถึงความสำคัญของการใช้พลังงานสะอาดเพิ่มขึ้นอย่างมาก ด้วยเหตุผลที่ว่าปริมาณของพลังงานฟอสซิลที่มีอยู่ตามธรรมชาติในโลกกำลังมีปริมาณลดลงอย่างต่อเนื่องจากความต้องการใช้ที่เพิ่มมากขึ้นทุกวัน ประกอบกับการเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิลเป็นจำนวนมากตั้งแต่อดีตเป็นต้นมา เป็นสาเหตุหลักที่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและส่งผลต่อการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิเฉลี่ยของโลก และยังไม่นับเรื่องการปล่อยมลพิษหรือการสร้างมลภาวะต่างๆ ดังเช่น ปัญหาของฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมครอน หรือ PM 2.5[1] ที่มีค่าสูงเกินค่ามาตรฐานซึ่งมีสาเหตุหลักเกิดจากการเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิลในยานยนต์และโรงงานอุตสาหกรรมตามเมืองใหญ่ต่างๆ ทั่วโลก ไม่เว้นแม้แต่ประเทศไทย โดยเฉพาะในพื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล สระบุรี ชลบุรี ระยอง ราชบุรี เชียงใหม่ เป็นต้น

ทิศทางนโยบายพลังงานไทยกับการลงทุนด้านพลังงานสะอาด

จากประเด็นดังกล่าวการส่งเสริมการใช้พลังงานที่มีความสะอาดและไม่ส่งผลกระทบต่อมลภาวะทางสิ่งแวดล้อมจึงเป็นเรื่องที่ได้รับการส่งเสริมมาอย่างต่อเนื่องทั่วโลกรวมทั้งประเทศไทย ในช่วง 2–3 ปีที่ผ่านมาการส่งเสริมการใช้พลังงานสะอาดของประเทศไทยมีเป้าหมายตามแผนพัฒนาพลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือก หรือ AEDP มุ่งเน้นการใช้พลังงานชีวมวล แสงอาทิตย์ ลม และน้ำ ในการผลิตไฟฟ้าและความร้อน ซึ่งในระยะเวลาที่ผ่านมาการส่งเสริมการใช้พลังงานแสงอาทิตย์เพื่อผลิตไฟฟ้าถือว่าประสบความสำเร็จมากพอสมควร แสดงให้เห็นว่าแนวทางการส่งเสริมการใช้พลังงานสะอาดในประเทศไทยมีทิศทางและความชัดเจนที่ดีมากขึ้น โดยเฉพาะการผ่านข้อเสนอการติด “โซลาร์รูฟ” ผลิตไฟฟ้าแสงอาทิตย์เสรี รวมทั้งการขยายโครงข่ายระบบสมาร์ทกริดของประเทศไทยช่วยกระตุ้นให้ภาคประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการผลิตไฟฟ้ามากขึ้น

นอกจากนี้ เมื่อปลายเดือนมกราคมที่ผ่านมา คณะกรรมการนโยบายพลังงานแห่งชาติ (กพช.) มีมติเห็นชอบแผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศไทย พ.ศ. 2561-2580 หรือ PDP2018 ซึ่งมีเป้าหมายของการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์เพิ่มขึ้น ในขณะที่แผนการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานชีวมวล ลม และน้ำ มีเป้าหมายลดลงจากเดิม ในขณะที่กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงานกำลังดำเนินการปรับแผนพัฒนาพลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือก (AEDP 2018 ) ให้สอดรับกับแผน PDP ฉบับใหม่ นั่นหมายความว่านโยบายการส่งเสริมการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์และตลาดการลงทุนด้านพลังงานแสงอาทิตย์มีแนวโน้มที่จะได้รับการพัฒนาเพิ่มมากขึ้นเพื่อให้สามารถบรรลุเป้าหมายการผลิตไฟฟ้าจากแหล่งพลังงานดังกล่าวได้มากยิ่งขึ้น

แนวโน้มการพัฒนาเทคโนโลยีพลังงานสะอาดต่ออุตสาหกรรมการผลิต

อย่างไรก็ตาม เป็นที่แน่นอนว่าเมื่อเรากล่าวถึงระบบการผลิตพลังงานแล้ว ระบบกักเก็บพลังงานก็เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่จะไม่กล่าวถึงไม่ได้ จากการเริ่มส่งเสริมให้ผู้ใช้ไฟฟ้าสามารถมีบทบาทในการผลิตไฟฟ้า โดยผู้ใช้ไฟฟ้าสามารถบริหารจัดการการใช้พลังงานไฟฟ้าที่ผลิตได้ให้เหมาะสมกับพฤติกรรมการใช้ไฟฟ้าของตนเอง ซึ่งระบบกักเก็บพลังงานที่สามารถช่วยกักเก็บไฟฟ้าส่วนเกินที่ระบบผลิตได้แต่ไม่ได้ถูกนำไปใช้งานให้สามารถเก็บไว้ใช้ในช่วงเวลาที่ต้องการได้จะช่วยให้สามารถบริหารจัดการการใช้พลังงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งนั่นไม่เพียงแต่ประเทศไทยเท่านั้นที่มีความตื่นตัวที่จะพัฒนาระบบดังกล่าวนี้ ตลาดพลังงานทดแทนหรือพลังงานสะอาดทั่วโลกต่างก็ดำเนินไปในทิศทางเดียวกัน จากข้อมูลด้านล่างจะเห็นได้ว่าแม้ว่าทิศทางของการพัฒนาพลังงานทดแทนในหลายประเทศ จะมุ่งเน้นไปที่พลังงานแสงอาทิตย์และพลังงานลมเป็นหลักซึ่งเป็นแหล่งพลังงานที่หาได้ง่ายและไม่จำกัด แต่หลายประเทศ อาทิ สหรัฐอเมริกา จีน เบลเยี่ยม เป็นต้น ที่มีการพัฒนาทางเทคโนโลยีดังกล่าวไปมากแล้วจะเริ่มมุ่งเน้นที่จะพัฒนาระบบกักเก็บพลังงานแทน ดังนั้น การพัฒนาระบบกักเก็บพลังงานที่สามารถเก็บพลังงานได้ในปริมาณมากและมีการชาร์จประจุได้อย่างรวดเร็วจึงเป็นประเด็นที่ท้าทายอย่างมากประเด็นหนึ่งสำหรับภาคอุตสาหกรรมการผลิตที่ควรวางแผนการพัฒนาและวางแผนระบบการผลิตเพื่อรองรับความต้องการที่มีแนวโน้มจะเพิ่มมากขึ้นในอนาคต

ที่มา: Deign, J., “29 Renewable Energy Markets You Need to Watch Out for in 2019”. Retrieved January 30, 2019, from https://www.greentechmedia.com/articles/read/29-renewable-energy-markets-you-need-to-watch-out-for-in-20191#gs.i5vIARny

[1]  การเผาไหม้ไม่เพียงเฉพาะเชื้อเพลิงฟอสซิลแต่การเผาไหม้ขยะหรือใบไม้ในพื้นที่โล่งแจ้งสามารถก่อให้เกิด PM 2.5 ได้เช่นกัน การเกิดปัญหาฝุ่นละออง PM 2.5 ที่มีค่าสูงเกินค่ามาตรฐานจะเกิดขึ้นในช่วงที่มีสภาพอากาศนิ่ง ลมสงบ และชั้นอากาศผกผันใกล้พื้นดิน ทำให้มลพิษทางอากาศเกิดการสะสมตัวในปริมาณมาก ปรากฏการณ์ดังกล่าวจะพบเป็นบางวันในช่วงฤดูหนาวถึงต้นฤดูร้อน ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ระดับ PM 2.5 สูงขึ้นผิดปกติในช่วงเวลาดังกล่าว

Article by : Pornphimol Winyuchakrit (Ph.D.)

Sustainable Energy and Low Carbon Research Unit

Sirindhorn International Institute of Technology, Thammasat University

What is “Clean energy”?

“Clean energy” means energy that does not cause pollution effecting to the environment. However, when referring the “clean energy”, its definition is broader than “renewable energy” or “alternative energy”. For example, under the consideration of the clean coal or coal with carbon capture storage (CCS) technologies, even these systems use coal to be fuel in the combustion process, but the system unreleases pollution from this combustion. Therefore, these technologies are clean energy, but not renewable energy.

Why do we need “Clean energy”?

It is well known today that people around the world are a lot of resilience and awareness using clean energy by the reason that the amount of fossil resources is continuously depleting due to increasing energy demand. Also, burning of abundant fossil fuels from the past is the main cause of climate change, affecting the increase in average global temperature. Pollutants releasing from fossil fuel combustion in transportation as well as factories in the big cities, causing a big problem in the present as the high amount of 2.5-micron particle matter or PM 2.5[1] also should be counted. This problem not only occurs in the big cities but also in the medium to small cities as in many provinces of Thailand, i.e. Bangkok, Saraburi, Chonburi, Ratchaburi, Chiang Mai, etc.

Direction of Thailand’s energy policy to clean energy investment

According to the above important problems, promoting use of clean energy has been doing throughout the world, including Thailand. During the past few years, as the target of the Thailand’s Alternative Energy Development Plan or AEDP, using of biomass, solar, wind and hydro has been promoted to be energy resources generating both heat and electricity. Implementation of solar energy is very successful, indicating that direction of clean energy policy in Thailand is improved clearly. Especially, approval of “Solar roof” installation for free electricity generation together with expanding of smart grid system are encouraging the public sector to participate more electricity production.

Besides, during the end of last January, the National Energy Policy Committee (NEPC) approved the new Power Development Plan 2019-2038 or PDP2018 with increasing target of electricity generation from solar energy, but it is in opposite direction for biomass, wind and hydro, compared to the previous plan. Now, the new AEDP is under developing to be in line with the new PDP. This indicates that the policy of promoting electricity generation from solar energy and solar energy investment market is to be more developed to achieve the target of new PDP.

Developing trends of clean energy technology to manufacturing industry

Nevertheless, it is certain that when we talk about power generation system, the energy storage is another important issue that cannot be discussed. Regarding the encouraging electricity consumers to play a role in electricity generation, the consumer can manage the use of electricity suitable for their own behavior. Energy storage system can store the excess produced electricity for using during the desired time, helping to manage energy consumption efficiently. Not only Thailand’s market is aware of development in this energy storage system, but renewable energy and clean energy markets in many countries are also moving in the same direction. The illustration below indicates that although the direction of RE development in many countries is focusing on solar and wind, which are plentiful and unlimited resources, many countries with such technological development such as United States, China and Belgium begin to focus on development of energy storage system instead. Therefore, development of energy storage system that can store large amount and charge quickly is one of the most challenging issues for the manufacturing sector that should plan and develop the production line supporting more increasing demand in the future.

Sauce: Deign, J., “29 Renewable Energy Markets You Need to Watch Out for in 2019”. Retrieved January 30, 2019, from https://www.greentechmedia.com/articles/read/29-renewable-energy-markets-you-need-to-watch-out-for-in-20191#gs.i5vIARny

[1]  Burning not only fossil fuels, but also garbage or agricultural waste in open areas causes PM2.5 problems. The occurrence of PM2.5 problem that is higher than the standard value normally occurs in stagnant weather, calm air and inverse air near the ground. Then, large amount of pollution is accumulated. Such phenomena occur on certain days during winter to early summer.

Article by : Pornphimol Winyuchakrit (Ph.D.)

Sustainable Energy and Low Carbon Research Unit

Sirindhorn International Institute of Technology, Thammasat University

 「クリーンエネルギー」とは

  「クリーンエネルギー」とは、二酸化炭素や窒素酸化物などの有害物質を排出しないエネルギー源のこと。但し、「クリーンエネルギー」と言えば、「再生可能エネルギー」または「代替エネルギー」より極めて広い意味を持つ言葉である。例えば、環境調和型石炭利用によるCO2 発生量低減に役立つシステムをもつクリーンコールテクノロジー、あるいは、二酸化炭素の貯留システムについて述べるとき、それはクリーンエネルギーとも見なされるが、再生可能エネルギーとは呼ばないものである。そのなかでクリーンエネルギーという用語は、代替エネルギーよりもかなり広く、包括的な技術の形で定義している。

今、なぜクリーンエネルギーが必要なのか

      今日、世界中でクリーンエネルギーを使用することの重要性について多くの人が認識していることはよく知られています。世界で日常使用への需要増加により、自然界に存在している化石燃料からのエネルギーは継続的に減少していくとの理由があるから。過去から多くの化石燃料の燃焼が大気中に放出され、様々な環境問題を引き起こし、世界の平均気温を上昇させ地球温暖化問題の一因となっていることが指摘されている。自動車から化石燃料を燃焼させることによって主に引き起こされ、粒径2.5ミクロン下の微少粒子状物質または「PM2.5」の濃度が標準値より高く、これらに関する各種汚染物質の問題汚染を起こしている。タイも含む特にタイのバンコクと首都圏、サラブリ、チョンブリ、ラヨーン、ラチャブリー、チェンマイなど、世界中の主要都市部の産業工場で生じる粉塵のほか、自動車の燃焼による排出ガスが増大して汚染が深刻化する。

タイにおけるエネルギー政策の方向とクリーンエネルギーへの技術革新投資

      その観点から、世界の各国は環境汚染に影響を与えないようにクリーンエネルギーの使用を促進し、タイを含む世界におけるクリーンエネルギーの継続的な推進に貢献するものだ。過去2～ 3年の間に、タイでのクリーンエネルギー利用の促進は、熱利用のバイオマス発電、太陽熱利用、風力発電および水力発電の活用が焦点を当てた「再生可能エネルギー」および「代替エネルギー」またはAEDPの代替エネルギー開発計画を目指している。過去の期間で、電力の生産するための太陽エネルギーの促進は、かなり成功したと思われる。タイでクリーンエネルギー利用の促進に関する方法がより良い方向性を明快に示している。特に太陽光発電を生み出すために「Solar Roof」を自由に設置するという提案を通してタイのスマートグリッドネットワークの更なる拡大と共に、住民らによるエネルギー供給や生産活動への参加を促進するもの。

      また、今年1月末に国家エネルギー政策委員会（NEPC）は、2018-2037年に亘ってタイの電力開発計画、またはPDP2018を承認することを決議した。当初の計画より、太陽光発電の生産量を増加する一方、バイオマス発電、風力発電および水力発電など他の電源の普及促進、発電開始を意図的に遅らせている対応しているもの。代替エネルギー開発・省エネルギー局は、再生可能エネルギーおよび代替エネルギー開発計画（AEDP2018）を新しい電源開発計画「PDP」の内容と一致させるため見直しをしている。このように太陽光発電のエネルギーへの推進方針が定めた事により、エネルギー源から発電するという目標を達成するために、太陽エネルギーの電力生産と太陽エネルギーへの投資市場は以前よりもっと発展する可能性がある。

未来の産業におけるクリーンエネルギー技術への開発傾向

      エネルギー生産システムと言えば、言うまでもなくエネルギー貯蔵システムについても討論しなければならないのだ。電気利用者が発電の導入に役割を果たすよう奨励し始めてから電気使用者は、自身の電力消費行動に適した最適な電力消費を管理することができる。そのなかで、エネルギー貯蔵システムが、生み出した余分な電力を一時的に電力貯蔵施設に送電しておき、それを所望の期間に亘り貯蔵することができ、より効率的なエネルギーの使用につながります。このシステムの開発に注目しているのはタイだけではなく、世界中の各国は、再生可能エネルギーやクリーンエネルギーについての開発を同じ方向に向かってプロジェクトを進めていく。

      以下の情報により、多くの国では簡単で無限のエネルギー源の理由で主に太陽と風力エネルギーに再生可能エネルギー開発に取り組むことに焦点を当てている。しかし、米国、中国、ベルギーなど、そのような技術開発を進んでいる多くの国々では、代わりにエネルギー貯蔵システムの開発に焦点を当て始めたのです。このように、大量のエネルギーを蓄えて急速に充電することができるエネルギー貯蔵システムの開発は、産業にとって最もチャレンジな課題の１つで、将来に需要の増加を対応するために、生産プロセスシステムの開発及び計画を立てる必要がある。