There is a Bot for That: The Invisible-Hand Robotics in Everyday Life

Article by: Asst. Prof. Suwan Juntiwasarakij, Ph.D., MEGA Tech Senior Editor

Robot ไม่ใช่คำศัพท์เทคโนโลยีใหม่เสียที่ไหนแต่อย่างใด และได้แทรกซึมกลายมาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันในวัฒนธรรมสมัยนิยม อย่างไรก็ดีหุ่นยนต์อาจมีความหมายต่างกันออกไปตามแต่ผู้ฟังซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากสื่อกระแสหลัก เช่นว่ารู้จักหุ่นยนต์จากการรับชมภาพยนตร์ฮอลีวู๊ด ไม่ว่าจะเห็น Skynet จาก Terminator หรือ หุ่นยนต์ผู้ช่วยจาก iRobot เป็นต้น

อันที่จริงแล้ว Robotics คือศาสตร์ทางวิศวกรรมว่าด้วยการวิจัยศึกษาเกี่ยวกับหุ่นยนต์ Robotics เป็นแขนงของวิศวกรรมศาสตร์ ที่ประกอบด้วย แนวคิด การผลิต การออกแบบ และการทำงานของหุ่นยนต์ สาขาวิชานี้ครอบกลุ่มวิศวกรรมเครื่องกล วิศวกรรมไฟฟ้า วิศวกรรมคอมพิวเตอร์ และสาขาอื่นๆ อีกจำนวนหนึ่ง อย่างไรก็ดี หุ่นยนต์ที่กล่าวถึงในที่นี้ครอบคลุมเพียงหุ่นยนต์ในงานออโตเมชั่นกระบวนการแต่เพียงเท่านั้น (Robotic Process Automation: RPA) เมื่อไม่นานมานี้เองภาคธุรกิจประยุกต์ปรับใช้ RPA ซึ่งเป็นการทำงานแบบอัตโนมัติกับงานที่มีลักษณะซ้ำซากซึ่งมีกระบวนการทำงานที่ชัดเจน งานหรือธุรกรรมเหล่านี้มักเป็นกลุ่มงานทั่วไปที่แชร์การทำงานกับกลุ่มงานอื่นที่มีลักษณะเป็น Back-Office และที่เรียกกันว่า Robot นั้นจะหมายถึงซอฟต์แวร์ที่ได้รับการออกแบบมาสำหรับงานอย่างเช่นงานรวบรวมและประมวลผลร่วมกับแอปพลิเคชั่นอื่นเพื่อสร้างธุรกรรมประเภทหนึ่งขึ้นมา ยิ่งไปกว่านั้น การทำงานของ Robot กลุ่มหนึ่งจะมีขีดความสามารถทัดเทียมกับแรงงานมนุษย์จริง (Virtual Workforce) ได้อีกด้วย

สำหรับภาวะตลาดโลกของ RPA นั้นคาดว่าจะพุ่งสูงถึง 4.3 พันล้านดอลลาร์ภายในปี 2022 รายงานของ Research and Markets กล่าวว่าภาคธุรกิจหันมาใช้ RPA เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ทั้งนี้ก็เพราะการเติบโตของตลาดปัญญาประดิษฐ์และระบบการเรียนรู้ของจักรกล จึงทำให้เกิดความต้องการ Virtual Workforce เพื่อนำไปลดการใช้แรงงานมนุษย์ในงานที่มีลักษณะซ้ำซาก สิ่งนี้ที่เป็นตัวกระตุ้นตลาดในระดับโลก

เมื่อแบ่งตามลักษณะการทำงาน พบว่าตลาด RPA มีอยู่ 2 ประเภทคือ Rule-Based และ Knowledge-Based ในส่วนของ Rule-Based นั้นพบว่าเป็นตลาดที่ทำกำไรสูง ครองส่วนแบ่งการตลาด RPA ถึง 57% ในปี 2017 ระบบ Rule-Based เป็นที่สนใจและได้รับความนิยมจากธุรกิจทุกขนาด ด้วยความสามารถในการปรับแต่งเพื่อทำงานที่มีลักษณะซ้ำซ้อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ และยังช่วยประหยัดเวลาและแรงงานมนุษย์ ด้วยเวลาเพียงเสี้ยววินาทีก็สามารถจัดการงานให้เสร็จสิ้นได้

ตลาด RPA มีหลาย Segment โดยแบ่งตามขนาดขององค์กรที่นำ RPA ไปใช้ ได้แก่ ธุรกิจองค์กรขนาดใหญ่ ขนาดกลาง และขนาดเล็ก (SMEs) สำหรับ Segment ที่เป็น SMEs คาดว่าจะเป็น Segment ที่มีอัตราการเจริญเติบโตในแง่ของผลประกอบการกำไรสูงที่สุดถึง 37% CAGR ภายในปี 2022 ภาวะการเติบโตที่ก้าวกระโดดเช่นนี้ได้ส่งสัญญาณว่า SMEs ทั่วโลกมีความต้องการที่จะใช้ RPA เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินการประกอบธุรกิจนั่นเอง อย่างไรก็ดีผู้เล่นในตลาด RPA ที่มีความโดดเด่นนั้นสามารถแบ่งตามลักษณะทางการตลาดออกได้เป็นกลุ่ม execution innovation และ voice of customer

รายงานของ HFS Research ได้กล่าวถึงการแบ่งกลุ่มของผู้ให้บริการระบบ RPA โดยใช้ประสบการณ์และความชำนาญเป็นเกณฑ์ ออกเป็น [1] ไร้ประสบการณ์ [2] กลุ่มระดับเริ่มต้น ที่มีจำนวนลูกค้าต่ำกว่า 10 ราย [3] กลุ่มระดับกลาง ที่มีจำนวนลูกค้า 10 – 25 ราย และ [4] กลุ่มเชี่ยวชาญ ที่มีจำนวนลูกค้ามากว่า 25 ราย ดังที่ได้แสดงไว้ในภาพ Top robotic service providers in 2018

อเมริกาเหนือเป็นภูมิภาคที่มีส่วนแบ่งการตลาด RPA มากที่สุด ทั้งนี้เพราะเป็นกลุ่มประเทศที่พัฒนาแล้วและยังมีศักยภาพความสามารถและพัฒนาการทางด้านเทคโนโลยีสูง ส่วนในยุโรปเองก็มีผู้เล่นที่มีความโดนเด่นลงเล่นอยู่ในตลาด RPA มิใช่น้อย ส่วนประเทศอังกฤษ เยอรมนี และอิตาลี ก็เป็นแรงพลังดันที่สำคัญต่อการเติบโตของตลาดเนื่องมาจากความมั่งคั่งในอุตสาหกรรมการผลิตและอุตสาหกรรมยานยนต์

คาดการณ์ว่า Asia-Pacific จะกำลังจะกลายเป็นตลาดที่มีการเจริญเติบโตสูงที่สุด พัฒนาการของประเทศในเอเชียและภาวะความต้องการสินค้าประเภทอิเล็กทรอนิกส์เป็นแรงผลักดันให้เกิดการยอมรับใช้งานเทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพด้านต้นทุน เมื่อพิจารณาการเติบโตภาพรวมในระดับภูมิภาคแล้วพบว่าปัจจัยกระตุ้นการเติบโตของตลาดในระดับภูมิภาคนี้ได้แก่ความก้าวหน้าทางด้านเทคโนโลยี การเติบโตของแนวคิดองค์กรแบบดิจิทัล การเติบโตของซอฟต์แวร์ออโตเมชั่นงานอุตสาหกรรม และการยอมรับการใช้งานระบบจัดการกระบวนงานทางธุรกิจแบบออโตเมชั่นในองค์กรขนาดเล็กและขนาดกลางในภูมิภาค