เราต้องเผชิญหน้าในยุคที่ความก้าวหน้าทางด้านการสื่อสาร และโลจิสติกส์กำลังเติบโตอย่างไม่หยุดยั้ง ดังนั้นปัจจัยหนึ่งที่มีความสำคัญในการพัฒนาอุตสาหกรรมให้ก้าวทันต่อการเปลี่ยนแปลง
จากการประเมินอัตราการเติบโตในอุตสาหกรรมยานยนต์แสดงให้เห็นว่า โตโยต้า มอเตอร์ได้กลายเป็นผู้ผลิตรถยนต์ที่แซงหน้าบริษัทยักษ์ใหญ่อย่างโฟล์คสวาเกน และเจเนอรัล มอเตอร์ (จีเอ็ม) ที่ในด้านยอดขายรถยนต์อันดับ 1 ของโลก ตั้งแต่ในปี 2012 จนถึงในปัจจุบัน โตโยต้าเป็นบริษัทผู้ผลิตรถยนต์สัญชาติญี่ปุ่นที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดด้วยผลิตภัณฑ์และตลาดที่หลากหลาย ซึ่งตลาดแต่ละแห่งทั่วโลกมีลักษณะเฉพาะตัวที่แตกต่างกันออกไป นอกจากนี้ยังมีความแตกต่างระหว่างรถ โตโยต้า เล็กซัส และไซออน ซึ่งต้องอาศัยการจัดการห่วงโซ่อุปทานที่แตกต่างกันอีกด้วย ทำให้โตโยต้า กลายเป็นผู้ผลิตรถยนต์อันดับต้นๆที่ถูกนำมาเป็นกรณีศึกษาในการนำเอาแนวความคิดการจัดการทางด้านห่วงโซ่อุปทาน และโลจิสติกส์เข้ามาใช้ในกระบวนการผลิตรถยนต์ได้อย่างประสบความสำเร็จ ระบบการผลิตของโตโยต้า จะมุ่งเน้นการลดต้นทุนการผลิต ด้วยการกำจัดของเหลือ ของส่วนเกินต่าง ๆ ที่อยู่ในรูปแบบของสินค้าคงคลังจากกระบวนการผลิต มุ่งเน้น ผลิตแต่สินค้าที่ขายได้เท่านั้น เพราะโตโยต้ามองว่าสินค้าที่ผลิตแล้วขายไม่ได้ถือเป็นต้นทุนชนิดหนึ่ง ด้วย ปรัชญาการผลิตเพื่อไม่ให้เกิดของเหลือหรือของส่วนเกินนี้เองทำให้โตโยต้า สามารถผลิตรถยนต์ได้โดยมีต้นทุนในการผลิตที่ต่ำกว่าผู้ผลิตรถยนต์รายอื่น และยังมีผลกำไรมากที่สุดแม้ในก่อนปี 2012 ที่ค่ายรถยนต์อื่นๆมียอดขายมากกว่าโตโยต้าก็ตาม
แนวคิดที่สำคัญอย่างหนึ่งของโตโยต้าทางด้านการจัดการด้านห่วงโซ่อุปทาน และโลจิสติกส์ที่ได้ถูกนำมาใช้ในอุตสาหกรรมอื่นๆอย่างแพร่หลายโดยเฉพาะบริษัทชั้นนำในประเทศญี่ปุ่นและเริ่มมีการใช้งานมากขึ้นอย่างมากในประเทศไทยนั่นคือ ระบบ Just In Time เป็นแนวความคิดที่ที่ว่า “Only what is needed, when it is needed, and in the amount needed.” (อะไรที่จำเป็นต้องใช้ ต้องการเมื่อไหร่ และปริมาณที่จำเป็นต้องใช้) ซึ่งจะเป็นการบริหารจัดการสินค้าคงคลังให้พอดีกับความต้องการการผลิต ในรูปแบบของ Zero Inventory (ควบคุมวัสดุคงคลังให้อยู่ในระดับที่น้อยที่สุดหรือให้เท่ากับศูนย์) ทำงานร่วมกับระบบคัมบัง (Kanban System หรือ Lean Production) ซึ่งในความหมายของการทำงานของของโตโยต้า (Toyota Production System, TPS) ถือได้ว่าเป็น “Supermarket method” หรือการติดบาร์โค้ดพร้อมรายละเอียดราคาลงบนสินค้า ระบบนี้ใช้แนวความคิดในการสร้างรหัสหรือโค้ดให้กันชิ้นส่วนพร้อมแจ้งรายละเอียดเอกสารติดพร้อมกับชิ้นส่วนทุกครั้งก่อนการส่งต่อไปยังแผนกอื่นๆทั้งภายในและภายนอก ทั้งนี้เพื่อให้ผู้ที่ได้รับการส่งต่อไม่ว่าจะเป็น พนักงาน ซัพพลายเออร์ ตัวแทนจำหน่าย และลูกค้าได้มีความเข้าใจตรงกันทั้งหมดดังรูปที่ 1
(ที่มา: www.toyota-global.com)
พัฒนาเทคโนโลยีทางด้านโลจิสติกส์
สิ่งสำคัญที่สุดในการจัดการระบบโลจิสติกส์นักคือการทำงานภายใต้กรอบเวลาที่กำหนดไว้ ทั้งเชิงปริมาณและคุณภาพตามที่ลูกค้าต้องการ ระบบโลจิสติกส์ถือเป็นองค์ประกอบหนึ่งที่มีความสำคัญอย่างมากใน Supply chain ยิ่งการใช้ระบบ Just in time ในการบริหาร Supply Chain ที่เน้นการลดพื้นที่และลดขนาดของจำนวนแรงงานลง มีผลทำให้ระบบโลจิสติกส์ยิ่งเป็นปัจจัยที่มีความสำคัญอย่างมากจึงจำเป็นต้องนำเทคโนโลยีสมัยใหม่เข้ามาบริหารจัดการเพื่อรองรับทั้งในเชิงต้นทุนและเชิงประสิทธิภาพ ซึ่งจะมีบทบาทต่อการเพิ่มขีดความสามารถในการส่งมอบและส่งต่อผลิตภัณฑ์จากต้นน้ำจนถึงผู้บริโภคขั้นสุดท้าย ทั้งนี้ ส่วนใหญ่แล้วเมื่อนึกถึงเทคโนโลยีในการส่งมอบสินค้า มักจะเข้าใจเฉพาะสารสนเทศโลจิสติกส์ เช่น ระบบ EDI ebXML ฯลฯ ซึ่งเป็นเทคโนโลยีในการจัดการไหลลื่นของข้อมูลข่าวสารในโซ่อุปทาน แต่สำหรับด้านเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับการขนส่งสมัยใหม่ อันได้แก่ GPS : Global Positioning System “ระบบการติดตามและบริหารรถขนส่งสินค้าผ่านดาวเทียม” ซึ่งเป็นเทคโนโลยีสื่อสารทางดาวเทียมเพื่อการขนส่ง โดยระบบสัญญาณจะผ่านระบบ GPRS : General Packet Radio Service เป็นเทคโนโลยีที่ส่งสัญญาณจาก GPS สู่ศูนย์กลางโดยผ่านเครือข่ายของโทรศัพท์มือถือ ซึ่งปัจจุบันมีการเชื่อมโยงเข้าไปในกระบวนการขนส่งสินค้า (Transportation) และการกระจายสินค้า (Cargoes Distribution) เพื่อควบคุมรถขนส่งให้วิ่งในเส้นทาง และตารางเวลาที่กำหนด อีกทั้งการควบคุมใช้จ่ายเกี่ยวกับน้ำเชื้อเพลิง ชิ้นส่วนต่างๆ การใช้รถผิดวัตถุประสงค์ การใช้รถโดยสูญเปล่า เช่น การติดเครื่องนอน การออกนอกเส้นทาง การขับรถเร็วเกินกำหนด เป็นต้น ทั้งนี้ก็เพื่อให้การบริการทันเวลาตามระบบ JIT และต้นทุนด้านโลจิสติกส์ให้มากที่สุด
